XEOMETRÍA ANALÍTICA
ECUACIÓN EXPLÍCITA
 

6. ECUACIÓN EXPLÍCITA DA RECTA. PENDENTE
Se na ecuación implícita Ax + By + C = 0 é B¹0, podemos despexar a y, obtemos unha ecuación da forma:  

y = mx + n 

Ecuación explícita da recta

m é a pendente da recta
n é a ordenada na orixe

SIGNIFICADO DA PENDENTE DUNHA RECTA. 
A pendente dunha recta é o incremento da ordenada (y), cando a abscisa (x) se incrementa nunha unidade.
É fácil ver tamén, que a pendente dunha recta é a tanxente trigonométrica do ángulo a que forma a recta coa parte positiva do eixe X:
Nesta escena podes comprobar as dúas cousas: 

1.- Se cambias o valor de x0, verás que en calquera punto dunha determinada recta, cando a x se incrementa nunha unidade, e pasa de x0 a x0+1, a y increméntase sempre o mesmo, m unidades. 

Se cambias o valor de m, a inclinación da recta varía. 

A ordenada na orixe, n, é o valor de y cando x=0, ou sexa que a recta corta ao eixe Y no punto (0,n). Podes comprobalo variando n na escena.

2.- Como pode verse, fórmase un triángulo rectángulo, onde o cateto oposto ao ángulo a, é m, e o contiguo vale 1. Por esta razón, a pendente tamén controla a dirección da recta.
3.- Nesta escena podes cambiar o valor da pendente m, da recta, e iranse debuxando diferentes rectas con diferentes pendentes.

Así verás máis claro o significado da pendente. 

Observa a diferenza entre as rectas de pendente positiva, as de pendente negativa, e as de pendente cero

4.- Pulsa o botón limpar, e cambia o valor da ordenada na orixe, n. Poderás observar que diferenza hai entre rectas da mesma pendente con diferentes valores de n.


OBTENCIÓN DA PENDENTE DUNHA RECTA A PARTIR DE DOUS DOS SEUS PUNTOS
A pendente da recta que pasa por P1(x1,y1) y P2(x2,y2é:

Nesta escena podes cambiar os puntos P1 e P2, e comprobar que a pendente, m, segue sendo a mesma para unha recta determinada. 

Tamén podes cambiar o valor de m, obténdose rectas con distintas pendentes.

1.- Da ao botón inicio da escena. 

2.- Copia no teu caderno as coordenadas dos puntos P1(x1,y1) e P2(x2,y2 e aplica a fórmula que demos para achar a pendente, m

3.- Comproba o valor de m que che deu, na escena. 

4.- Calcula a peniente da recta que pasa polos puntos P1(1,2) e P2(4,5). Introduce o valor obtido na escena, e a continuación os valores de x1=1 e x2=4, desta forma comprobarás os teus cálculos. 

5.- Calcula a pendente da recta que pasa polos puntos P1(-2,5) e P2(1,-1). Introduce o valor obtido na escena, e a continuación os valores de x1=-2 e x2=1, desta forma comprobarás os teus cálculos. 

FORMA PUNTO-PENDENTE  DA ECUACIÓN DUNHA RECTA
Se dunha recta coñecemos un punto P(x0,y0) e a súa pendente m, a súa ecuación é: 

y = y0 + m(x - x0)

Na seguinte escena está representada e calculada a ecuación da recta que pasa polo punto P(-2,1) e ten de pendente m = -3/4 = -0.75.

Podes variar as coordenadas do punto P e a pendente m, nos botóns inferiores, para ver como varía a gráfica da recta e a súa ecuación. Esta aparece tamén en forma implícita.


1.- Substitúe na ecuación PUNTO-PENDENTE, as coordenadas de P e o valor de m, e calcula a ecuación implícita da recta. 

2.- Escribe no teu caderno a ecuación PUNTO-PENDENTE da recta que pasa por o punto P(4,3) e ten de pendente m=1.8 

3.- Calcula a súa ecuación implícita. 

4.- Compróbao na escena.


Achemos a ecuación dunha recta, coñeocendo dous puntos A(-3,1) e B(7,6).

1.-  Primeiro tes que calcular a súa pendente, que xa sabes facer coñecendo dous puntos. 

2.- Aplica a ecuación PUNTO-PENDENTE tomando calquiera dos dous puntos coñecidos, por exemplo A (é o resultado final será o mesmo se tomas B).

3.- Acha a ecuación implícita

4.- Comproba que tomando o punto B en vez do A, a ecuación implícita é a mesma.

5.- Calcula a ecuación da recta que pasa polos puntos (-4,5) e (4,2) .

6.- Calcula a ecuación da recta que pasa polos puntos (-2,5) e (7,5). Cal é a pendente neste caso? Sen facer cálculos, cal sería a ecuación e a gráfica se os puntos son (1,-2) y (5,-2)

7.- Agora os puntos son (3,8) e (3,-2). Neste caso sempre vale x=3, logo a ecuación da recta é x=3. É unha recta paralela ao eixe Y. Non ten pendente. Non se pode poñer de forma explícita porque hai unha división por cero. Próbao na escena. (Atención! Non é correcto dicir que a súa pendente é infinita). 


1.-Escribe as ecuacións das rectas representadas nesta figura.

2.- Para comprobar os resultados, utiliza esta escena. Nela aparece debuxada a recta y = 0, ou sexa a que ten pendente m=0 e ordenada na orixe, n=0

3.- Cando lle deas a m e a n os valores obtidos na primeira recta, debuxarase esta. Pero permanecerá a recta y=0. 

Se queres borrala, pulsa o botón LIMPIAR 
Se queres borralas todas, pulsa o botón INICIO.

Cando teñas as tres debuxadas mira a figura de arriba e comproba se todo é correcto. 


       
           
  Regina Puente Fernández (Adaptación: Ángela Núñez Castaín)
 
© Ministerio de Educación. Año 2010
 
 

Licencia de Creative Commons
Os contidos desta unidade didáctica están baixo unha licencia de Creative Commons se non se indica o contrario.